Ovo je kompletan Rebalans budžeta Republike Srpske

Prijedlog Rebalansa budžeta Srpske za ovu godinu koji je usvojila Vlada Republike Srpske, stigao je u Narodnu skupštinu i trebao bi da se nađe pred poslanicima na 12. redovnoj sjednici parlamenta Srpske.

PRIJEDLOGA REBALANSA BUDŽETA REPUBLIKE SRPSKE  ZA 2024. GODINU 

I   USTAVNI I ZAKONSKI OSNOV

Osnov za donošenje Rebalansa budžeta Republike Srpske za 2024. godinu sadržan je u članu 
70. stav 1. tačka 3. Ustava Republike Srpske, koji je propisao da Narodna skupština donosi plan razvoja, prostorni plan, budžet i završni račun i članu 35. Zakona o budžetskom sistemu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 121/12, 52/14, 103/15 i 15/16) kojim je predviđeno da se rebalansom budžeta Republike, koji na prijedlog Vlade, usvaja Narodna skupština, vrši usklađivanje budžetskih sredstava i izdataka, na nižem, višem ili istom nivou, po postupku identičnom postupku za donošenje budžeta.

II    USKLAĐENOST SA PRAVNIM PORETKOM EVROPSKE UNIJE

Prema Mišljenju Ministarstva za evropske integracije i međunarodnu saradnju broj: 
17.03-020-2871/24 od 07. novembra 2024. godine, a nakon uvida u propise Evropske unije i analize Prijedloga rebalansa Budžeta Republike Srpske za 2024. godinu (po hitnom postupku), nije ustanovljeno da postoje obavezujući sekundarni izvori prava koji su relevantni za predmet uređivanja dostavljenog prijedloga. Zbog toga u Izjavi o usklađenosti stoji ocjena „Neprimjenjivo“.

III    RAZLOZI ZA DONOŠENjE REBALANSA BUDžETA
    
Budžet Republike Srpske za 2024. godinu, usvojila je Narodna Skupština Republike Srpske na Sedmoj redovnoj sjednici, održanoj 14. decembra 2023. godine („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj 112/23). 
Po usvajanju Budžeta Republike Srpske za 2024. godinu, unos budžetskih sredstava u trezorski sistem poslovanja vršen je prema usvojenom Budžetu, u skladu sa procjenom ostvarenja priliva budžetskih sredstava, što je definisano članom 7. Zakona o izvršenju budžeta Republike Srpske za 2024. godinu („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj 112/23). 
 

Prilikom izrade Budžeta Republike Srpske za 2024. godinu, projekcija budžetskih prihoda urađena je sa posebnim oprezom zbog neizvjesnosti u pogledu inflatornih kretanja koje se na različite načine odražavaju na privredu Republike Srpske. Ukupno posmatrano, izvršenje budžetskih prihoda i priliva je nešto veće od ukupnog iznosa planiranog Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu. Međutim, posmatrajući strukturu prihoda planiranih Budžetom za 2024. godinu, došlo je do značajnijih odstupanja kod pojedinih vrsta prihoda. Prihodi po osnovu poreza na dobit i prihodi od indirektnih poreza biće ostvareni u značajno većem iznosu od iznosa koji je planiran Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu. Takođe, prihodi po osnovu doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje biće ostvareni u nešto većem iznosu od iznosa koji je planiran Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu. S druge strane, prihodi od dividende i udjela u profitu u javnim preduzećima i finansijskim institucijama biće ostvareni u značajno manjem iznosu od iznosa planiranog Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu. Budući da je u toku 2024. godine došlo do promjene u strukturi i visini budžetskih sredstava i budžetskih izdataka, kao i do promjene prioriteta koji se finansiraju iz budžetskih sredstava, Ministarstvo finansija je pokrenulo proceduru izrade i donošenja Rebalansa Budžeta Republike Srpske za 2024. godinu, u skladu sa  članom 35. Zakona o budžetskom sistemu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 121/12, 52/14, 103/15 i 15/16).

IV    RAZLOZI ZA DONOŠENjE REBALANSA BUDžETA PO HITNOM POSTUPKU

U skladu sa članom 213. stav 2. Poslovnika Narodne skupštine Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj 66/20) data je mogućnost, izuzetno, za donošenje zakona i drugih opštih akata po hitnom postupku, u slučaju kada se uređuju pitanja i odnosi nastali usljed okolnosti koje nisu mogle da se predvide, a nedonošenje zakona ili opšteg akta po hitnom postupku moglo bi prouzrokovati štetne posljedice po život i zdravlje ljudi, bezbjednost Republike i rad organa i organizacija ili ako je to u opštem interesu. 
Razlog za donošenje Rebalansa budžeta Republike Srpske za 2024. godinu, po hitnom postupku, je obezbjeđenje sredstava za realizaciju obaveza koje su proistekle iz zakonskih i podzakonskih akata u tekućoj godini. 
Zbog neophodnosti stvaranja preduslova za realizaciju stvorenih obaveza, potrebno je usvojiti Prijedlog rebalansa Budžeta Republike Srpske za 2024. godinu po hitnom postupku, kako bi se mogli ispoštovati svi predviđeni rokovi za realizaciju nastalih obaveza. 
Neusvajanje Prijedloga rebalansa Budžeta Republike Srpske za 2024. godinu, po hitnom postupku, može da ima za posljedicu neizmirivanje obaveza u skladu sa dinamikom njihovog dospijeća, te nemogućnost realizacije mjera koje su proistekle iz zakonskih i podzakonskih akata u toku godine. 
Uvažavajući navedeno, pripremljen je Prijedlog rebalansa Budžeta Republike Srpske za 2024. godinu, po hitnom postupku.

V    OBRAZLOŽENjE PREDLOŽENIH RJEŠENjA

OPŠTI DIO

U Opštem dijelu budžeta, stavljanjem u odnos planiranih budžetskih prihoda i rashoda, kao i planiranih primitaka i izdataka za nefinansijsku imovinu, prezentuju se informacije o planiranom budžetskom rezultatu (budžetskom suficitu ili budžetskom deficitu) i načinu njegovog finansiranja (tj. raspodjele ili pokrivanja), u skladu sa propisanom i usvojenom metodologijom utvrđivanja i izvještavanja o izvršenju budžeta. 
Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu, za opšti fond 01, planiran je budžetski deficit u iznosu od 200,7 miliona KM, dok je Prijedlogom Rebalansa budžeta Republike Srpske za 2024. godinu planiran budžetski deficit u iznosu od 106,6 miliona KM. 
Planirani budžetski deficit u iznosu od 106,6 miliona KM pokriće se neto finansiranjem, odnosno razlikom između planiranih primitaka od finansijske imovine, zaduživanja i ostalih primitaka i izdataka za finansijsku imovinu, izdataka za otplatu duga i ostalih izdataka. 
Prijedlogom rebalansa Budžeta Republike Srpske za 2024. godinu, za fond 02 po posebnim propisima planiran je budžetski deficit od 19,2 miliona KM, što je rezultat neutrošenih sredstava iz ranijeg perioda.

BUDžETSKI PRIHODI I PRIMICI ZA NEFINANSIJSKU IMOVINU

    Projekcije prihoda u Prijedlogu rebalansa Budžeta Republike Srpske za 2024. godinu zasnovane su na: revidiranim makroekonomskim projekcijama, kao i ostvarenju prihoda u prvih deset mjeseci 2024. godine.
    Ukupni budžetski prihodi i primici za nefinansijsku imovinu u 2024. godini iznose 4.773,0 miliona KM, što predstavlja uvećanje od 113,3 miliona KM, odnosno 2,4% u odnosu na sredstva planirana Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu.

Poreski prihodi

Poreski prihodi iznose 4.402,6 miliona KM u Prijedlogu rebalansa Budžeta Republike Srpske za 2024. godinu, što je više za 153,4 miliona KM ili 3,6% u odnosu na poreske prihode planirane Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu. Poreske prihode čine: prihod od poreza na dobit, prihod od poreza na dohodak, prihod od indirektnih poreza, prihod od doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje i ostali poreski prihodi.

Prihodi od indirektnih poreza

    Naplatu i raspodjelu prihoda od indirektnih poreza vrši Uprava za indirektno oporezivanje, u skladu sa Zakonom o sistemu indirektnog oporezivanja u BiH i Zakonom o uplatama na Jedinstveni račun i raspodjeli prihoda. Prihodi od indirektnih poreza sa Jedinstvenog računa Uprave se raspoređuju tako da se, nakon izdvajanja sredstava rezervi (povrat), izdvoje unaprijed utvrđena sredstva za finansiranje institucija BiH, zatim 3,55% za Brčko Distrikt, a preostali iznos se dijeli između entiteta prema privremenim koeficijentima raspodjele prihoda od indirektnih poreza. 
    Iz pripadajućeg dijela prihoda Republike Srpske direktno se vrši uplata za servisiranje spoljnog duga, a preostali dio sredstava sa Jedinstvenog računa UIO raspoređuje se između budžeta Republike Srpske, budžeta opština/gradova i JP „Putevi Republike Srpske“, a u skladu sa Zakonom o budžetskom sistemu Republike Srpske. 
Procjena prihoda od indirektnih poreza za 2024. godinu zasniva se na: 
–    procjeni kretanja osnovnih makroekonomskih pokazatelja za 2024. godinu, 
–    procjeni spoljnog duga za 2024. godinu, iz oktobra 2024. godine,
–    usvojenim iznosima koji se izdvajaju za budžet zajedničkih institucija BiH,
–    trendovima u naplati prihoda od indirektnih poreza.
Od projektovanih ukupnih prihoda od indirektnih poreza, Prijedlogom rebalansa Budžeta Republike Srpske za 2024. godinu planiran je iznos od 2.088,3 miliona KM (sa ino dugom od 435,9 miliona KM), što predstavlja rast od 80,1 miliona KM ili 4,0% u odnosu na sredstva planirana Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu. Rast ovih prihoda rezultat je rasta neto prihoda, te primjene većeg koeficijenta raspodjele prihoda za Republiku Srpsku. Takođe, tokom 2024. godine nisu usvajana i izvršavana poravnanja raspodjele indirektnih poreza.

Porez na dobit

Prijedlogom rebalansa Budžeta Republike Srpske za 2024. godinu planirano je da će ovaj prihod iznositi 450,8 miliona KM, što je više za 49,6 miliona KM ili 12,4% u odnosu na sredstva planirana Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu. Navedena projekcija uzima u obzir dosadašnje kretanje prihoda od poreza na dobit, kao i očekivanu naplatu do kraja godine. Porez na dobit plaća se akontativno na osnovu očekivanih rezultata poslovanja, dok se eventualna razlika po utvrđenom finansijskom rezultatu na kraju obračunske godine uplaćuje najkasnije do 31.03. naredne godine. Inflatorna kretanja u toku 2023. godine i rast domaće potrošnje imalo je pozitivnog uticaja na kretanje prihoda od poreza na dobit, pa je prilikom izmirivanja obaveza po godišnjim prijavama ostvaren rast prihoda u 2024. godini. Prema podacima APIF - a dobit prije oporezivanja privrednih subjekata u Republici Srpskoj za 2023. godinu veća je za 23,0% u odnosu na 2022. godinu, što je svakako uticalo na veće uplate poreza po godišnjoj prijavi u 2024. godini. Pomenuti rast prihoda po godišnjim prijavama je veći od iznosa prvobitno planiranog Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu, što je najveći razlog planiranja većeg prihoda u Prijedlogu rebalansa budžeta Republike Srpske za 2024. godinu.

Porez na dohodak

Prihodi od poreza na dohodak planirani su u iznosu od 318,8 miliona KM u Prijedlogu rebalansa Budžeta Republike Srpske za 2024. godinu, što je na nešto nižem nivou u odnosu na iznos planiran Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu. Procijenjeno je da će umanjenje iznositi 4,3 miliona KM ili 1,3% u odnosu na sredstva planirana Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu. Navedena procjena je usklađena sa dosadašnjim kretanjem prihoda i rastom plata i broja zaposlenih u Republici Srpskoj u toku 2024. godine. Takođe, do kraja 2024. godine planirano je izmirenje zaostalih obaveza za domove zdravlja, što će imati uticaja na kretanje prihoda od poreza na dohodak.

Doprinosi za socijalno osiguranje

Prihodi po osnovu doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje u Prijedlogu rebalansa Budžeta Republike Srpske za 2024. godinu iznose 1.524,1 miliona KM, što predstavlja uvećanje od 27,8 miliona KM ili 1,9% u odnosu na sredstva planirana Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu. Navedena procjena je usklađena sa dosadašnjim kretanjem prihoda i rastom plata i broja zaposlenih u Republici Srpskoj u toku 2024. godine, a uzeti su u obzir i efekti izmirenja zaostalih obaveza za domove zdravlja.

Ostali poreski prihodi

    Ostali poreski prihodi (indirektni porezi van Jedinstvenog računa UIO i porezi na imovinu) planirani su u iznosu od 20,6 miliona KM, što je na istom nivou u odnosu na sredstva planirana Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu. Projekcija ovih prihoda je usklađena sa dosadašnjim trendovima u naplati prihoda i očekivanim uplatama u ostatku godine.

Neporeski prihodi

    Neporeski prihodi u Prijedlogu rebalansa Budžeta Republike Srpske za 2024. godinu iznose 319,2 miliona KM, što predstavlja umanjenje od 84,9 miliona KM ili pad od 21,0% u odnosu na sredstva planirana Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu. Projekcija neporeskih prihoda je usklađena sa trendom kretanja istih u periodu januar-oktobar 2024. godine i očekivanom naplatom u periodu novembar-decembar 2024. godine.
Najveći razlog smanjenja neporeskih prihoda u Prijedlogu rebalansa Budžeta Republike Srpske za 2024. godinu u odnosu na sredstva planirana Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu proističe iz planiranja značajno manjeg iznosa prihoda od dividendi, učešća u kapitalu i sličnih prava. S druge strane, najveći rast u okviru neporeskih prihoda ostvariće se kod naknada za priređivanje igara na sreću, tako da su ta sredstva planirana u iznosu koji je veći za 5,2 miliona KM, odnosno 4,2% u odnosu na sredstva planirana Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu. Značajan rast ovih prihoda rezultat je uplata za petogodišnje licenci koje su bile tokom 2024. godine.

Transferi između ili unutar jedinica vlasti

Transferi između ili unutar jedinica vlasti planirani su u iznosu od 6,6 miliona KM, što predstavlja neznatno veći iznos u odnosu na sredstva planirana Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu, kada je planiran iznos od 6,3 miliona KM.

Primici za nefinansijsku imovinu

Primici za nefinansijsku imovinu su planirani u iznosu od 44,6 miliona KM. Na ovoj stavci nisu bila planirana sredstva u Budžetu Republike Srpske za 2024. godinu.

UKUPNA BUDžETSKA SREDSTVA - FOND 01

Ukupna budžetska sredstva planirana Prijedlogom rebalansa Budžeta Republike Srpske za 2024. godinu iznose 5.810,0 miliona KM, što predstavlja uvećanje od 75,0 miliona KM, odnosno 1,3% u odnosu na ista predviđena Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu. 
Ukupna budžetska sredstva, pored ukupnih budžetskih prihoda i primitaka za nefinansijsku imovinu, uključuju i primitke u ukupnom iznosu od 1.037,0 miliona KM, koji se odnose na primitke od finansijske imovine, primitke od zaduživanja i ostale primitke.

PRIHODI I PRIMICI BUDžETSKIH KORISNIKA OSTVARENI PO POSEBNIM PROPISIMA - FOND 02

Pojedini budžetski korisnici ostvaruju vlastite prihode, u skladu sa materijalnim propisima obavljajući nadležne aktivnosti, koji su klasifikovani prema fondovskoj klasifikaciji u okviru fonda 02 - Prihodi po posebnim propisima. Način trošenja prihoda ostvarenih po posebnim propisima regulisan je odredbama Zakona o izvršenju budžeta Republike Srpske za 2024. godinu, a planirani su u iznosu od 309,4 miliona KM.

BUDžETSKI RASHODI I IZDACI ZA NEFINANSIJSKU IMOVINU

Budući da je u toku 2024. godine došlo do promjene u strukturi i iznosu budžetskih sredstava i izdataka, Ministarstvo finansija je pokrenulo proceduru izrade i donošenja Rebalansa Budžeta Republike Srpske za 2024. godinu, što je u skladu sa članom 35. Zakona o budžetskom sistemu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 121/12, 52/14, 103/15 i 15/16). 
Procedura izrade Prijedloga rebalansa Budžeta Republike Srpske za 2024. godinu pokrenuta je dana, 22.10.2024. godine, upućivanjem dopisa budžetskim korisnicima, u cilju dostavljanja potrebnih podatka za njegovu izradu. 
Budžet Republike Srpske za 2024. godinu korigovan za izvršene realokacije, uzimajući u obzir obaveze proistekle iz zakonskih i podzakonskih akta u tekućoj godini, kao i drugih politika i prioriteta Vlade Republike Srpske, uz obavezno iskazivanje ušteda, predstavlja okvir za izradu Prijedloga rebalansa Budžeta Republike Srpske za 2024. godinu. 
Nakon analize dostavljenih zahtjeva i obavljenih konsultacija sa budžetskim korisnicima, Ministarstvo finansija je pripremilo Prijedlog rebalansa Budžeta Republike Srpske za 2024. godinu do iznosa planiranog ostvarenja prihoda i primitika, uvažavajući nastale obaveze u tekućoj godini proistekle iz zakonskih i podzakonskih akata, kao i mjere Vlade Republike Srpske. 
Ukupni budžetski rashodi i izdaci za nefinansijsku imovinu u 2024. godini iznose 4.879,5 miliona KM za fond 01, a 219,4 miliona KM za fond 02.

FUNKCIONALNA KLASIFIKACIJA RASHODA I NETO IZDATAKA ZA NEFINANSIJSKU IMOVINU

Klasifikacija vladinih funkcija (COFOG - Classification of the Functions of the Government) proizvedena je od strane Organizacije za ekonomsku saradnju i razvoj (OECD) i objavljena od strane Odjeljenja za statistiku Ujedinjenih nacija. 
Funkcionala klasifikacija predstavlja klasifikaciju socioekonomskih ciljeva koje vlade žele da postignu kroz različite vrste potrošnje. 
Funkcionalana klasifikacija sastoji se od deset odjeljaka, kako slijedi:

01 - Opšte javne usluge,
02 - Odbrana,
03 - Javni red i sigurnost,
04 - Ekonomski poslovi,
05 - Zaštita životne sredine,
06 - Stambeni i zajednički poslovi,
07 - Zdravstvo,
08 - Rekreacija, kultura i religija,
09 - Obrazovanje i
10 - Socijalna zaštita.

Funkcionalna klasifikacija se primjenjuje na rashode i neto nabavku nefinansijskih sredstava. Izdaci za finansijsku imovinu i otplatu dugova, te sredstva budžetske rezerve nisu predmet razvrstavanja po funkcionalnoj klasifikaciji.

Strukturu budžetskih rashoda i izdataka čine:

Rashodi za lična primanja zaposlenih Rebalansom budžeta za 2024. godinu iznose 1.155,9 miliona KM, što predstavlja umanjenje od 7,9 miliona KM, odnosno 0,7% u odnosu na sredstva planirana Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu. 
Rashodi za bruto plate su planirani u skladu sa Zakonom o platama zaposlenih u organima uprave Republike Srpske, Zakonom o platama zaposlenih u institucijama pravosuđa Republike Srpske, Zakonom o platama zaposlenih u Ministarstvu unutrašnjih poslova Republike Srpske, Zakonom o platama zaposlenih u oblasti prosvjete i kulture Republike Srpske i Zakonom o platama i naknadama sudija i tužilaca u Republici Srpskoj, te Odlukom o utvrđivanju cijene rada u iznosu od 110 KM i drugim zakonskim i podzakonskim aktima koji regulišu ovu oblast. 
U okviru ove grupe rashoda na fondu 02 planirana su sredstva u iznosu od 9,3 miliona KM.

Rashodi po osnovu korišćenja roba i usluga Rebalansom budžeta za 2024. godinu iznose 214,4 miliona KM, što predstavlja uvećanje od 14,1 miliona KM, odnosno 7,1% u odnosu na sredstva planirana Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu. 
Najznačajnija sredstva u okviru ove grupe rashoda se izdvajaju za rashode po osnovu utroška energije, komunalnih, komunikacionih i transportnih usluga, rashode za režijski materijal, te rashode za stručne usluge. 
U okviru ove grupe rashoda na fondu 02  planirana su sredstva u iznosu od 25,2 miliona KM.

Rashodi finansiranja i drugi finansijski troškovi Rebalansom budžeta za 2024. godinu iznose 210,9 miliona KM, što predstavlja umanjenje od 12,9 miliona KM, odnosno 5,8% u odnosu na sredstva planirana Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu. 
Projekcija ove grupe rashoda je u skladu sa planom otplate ino i unutrašnjeg zaduženja, ažuriranog plana povlačenja sredstava po investicionim kreditima u 2024. godini, planiranog finansiranja budžeta za 2024. godinu, te kalendara emisija dugoročnih obveznica. 
U okviru ove grupe rashoda na fondu 02 planirana su sredstva u iznosu od 0,3 miliona KM.
Subvencije Rebalansom budžeta za 2024. godinu iznose 245,0 miliona KM, što predstavlja uvećanje od 8,4 miliona KM, odnosno 3,6% u odnosu na sredstva planirana Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu. 
Subvencije se doznačavaju isključivo proizvođačima učinaka (robe i usluga), a ne krajnjim potrošačima i imaju za cilj da utiču na obim proizvodnje, cijenu po kojoj se učinci prodaju ili nadoknadu proizvođaču po nekom drugom osnovu. 
Najznačajnija sredstva u okviru ove grupe rashoda se izdvajaju za subvencije za podsticaj razvoja poljoprivrede i sela, u iznosu od 180,0 miliona KM, subvencije troškova inicijalne fiskalizacije, u iznosu od 17,1 miliona KM, subvencije na ime podsticaja za povećanje plate radnika, u iznosu od 16,1 miliona KM i subvencija preduzeću „Željeznice Republike Srpske“, u iznosu od 10,8 miliona KM. 
U okviru ove grupe rashoda na fondu 02 nisu planirana sredstva.

Grantovi Rebalansom budžeta za 2024. godinu iznose 164,5 miliona KM, što predstavlja uvećanje od 21,6 miliona KM, odnosno 15,1% u odnosu na sredstva planirana Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu. 
Sredstva granta iz budžeta Republike Srpske obuhvataju tekuće i kapitalne grantove neprofitnim subjektima, kao što su organizacije i udruženja za afirmaciju porodice i zaštitu prava žena, djece, izbjeglih i raseljenih lica, boraca i osoba sa invaliditetom, organizacija i udruženja u oblasti zdravstvene i socijalne zaštite, obrazovanja, nauke, kulture, ekonomske i pravne saradnje, humanitarne, sportske i omladinske, etničke, vjerske i političke organizacije i udruženja i slično. 
U okviru ove grupe rashoda najznačajnija uvećanja su u okviru Javnih investicija, u iznosu od 13,5 miliona KM i Ministarstva za evropske integracije i međunarodnu saradnju, u iznosu od 3,9 miliona KM.  
U okviru ove grupe rashoda na fondu 02 planirana su sredstva u iznosu od 158,8 miliona KM, od čega se 157,9 miliona KM odnosi na trošenje prihoda od putarina kao vrste indirektnih poreza plaćenih na naftne derivate i koja se koriste u skladu sa propisima iz ove oblasti, a planirana su u okviru Ostale budžetske potrošnje.

Doznake na ime socijalne zaštite koje se isplaćuju iz budžeta Republike Rebalansom budžeta za 2024. godinu iznose 518,5 miliona KM, što predstavlja uvećanje od 6,0 miliona KM, odnosno 1,2% u odnosu na sredstva planirana Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu. 
U okviru ove grupe rashoda u budžetu Republike Srpske planiraju se sredstva za sljedeće namjene: lične, porodične i civilne invalidnine, socijalnu zaštitu, borački dodatak, zdravstvenu zaštitu boraca, vojnih invalida, PPB i CŽR, stambeno zbrinjavanje PPB i RVI od I do IV kategorije, unapređenje i razvoj porodičnog života u Republici Srpskoj, rješavanje problema izbjeglica i raseljenih lica, stipendije, prevoz učenika, te ostale namjene. 
Uvećanje ove grupe rashoda je u najvećoj mjeri rezultat uvećanja doznaka za unapređenje i razvoj porodičnog života u Republici Srpskoj koje služe za pružanje finansijske pomoći nezaposlenom roditelju četvoro i više djece u Republici Srpskoj, u iznosu od 4,0 miliona KM, a što je u skladu sa brojem korisnika ovog prava. Takođe, uvećanje su i doznake koje se isplaćuju boračkoj populaciji za 1,8 miliona KM.
U okviru ove grupe rashoda na fondu 02 nisu planirana sredstva.

Doznake na ime socijalne zaštite koje isplaćuju institucije obaveznog socijalnog osiguranja Rebalansom budžeta za 2024. godinu iznose 1.796,6 miliona KM, što predstavlja uvećanje od 11,6 miliona KM, odnosno 0,6% u odnosu na sredstva planirana Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu. 
Doznake po osnovu penzijskog osiguranja su planirane prema dosadašnjem kretanju broja korisnika penzija i očekivanog broja korisnika u narednom periodu. 
U okviru ove grupe rashoda na fondu 02 nisu planirana sredstva.

Rashodi po sudskim rješenjima Rebalansom budžeta za 2024. godinu iznose 7,0 miliona KM, što predstavlja umanjenje od 0,5 miliona KM, odnosno 6,3% u odnosu na sredstva planirana Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu.
U okviru ove grupe rashoda na fondu 02 planirana su sredstva u iznosu od 46.500 KM.

Transferi između različitih jedinica vlasti Rebalansom budžeta za 2024. godinu iznose 297,9 miliona KM, što predstavlja umanjenje od 60,4 miliona KM, odnosno 16,9% u odnosu na sredstva planirana Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu. 
U okviru ove grupe rashoda najznačajnija izdvajanja iz budžeta Republike Srpske su za Fond za zdravstveno osiguranje, a to su: Transfer Fondu zdravstvenog osiguranja u skladu sa Zakonom o zdravstvenom osiguranju, u iznosu od 45,1 miliona KM, Transfer Fondu zdravstvenog osiguranja za poseban program lijekova, u iznosu od 69,2 miliona KM, Transfer Fondu za zdravstveno osiguranje za izmirenje obaveza prema dijaliznim centrima, u iznosu od 9,0 miliona KM, Transfer Fondu za zdravstveno osiguranje za zdravstvenu zaštitu boraca, vojnih invalida, PPB i CŽR, u iznosu od 11,4 miliona KM, Transfer Fondu za zdravstveno osiguranje za zdravstvenu zaštitu izbjeglica, raseljenih lica i povratnika, u iznosu od 0,1 miliona KM, Transfer Fondu za zdravstveno osiguranje za vantjelesnu oplodnju, u iznosu od 3,5 miliona KM, Transfer Fondu zdravstvenog osiguranja za dijagnostičku proceduru (NIPT test), u iznosu od 3,0 miliona KM i Transfer Fondu za zdravstveno osiguranje za unapređenje zdravstvene zaštite, u iznosu od 1,6 miliona KM
U skladu sa Zakonom o socijalnoj zaštiti, planirana su sredstva u iznosu od 46,5 miliona KM, kao transfer jedinicama lokalne samouprave, a sufinansiraju se i prava na novčanu pomoć i prava na dodatak za pomoć i njegu drugog lica (prava koja se u visini od 50% planiraju u budžetu Republike Srpske, a 50% u budžetu jedinica lokalne samouprave), te zdravstveno osiguranje korisnika navedenih prava i finansiranje prava na podršku u izjednačavanju mogućnosti djece i omladine sa smetnjama u razvoju. Takođe, za lične invalidnine iz oblasti socijalne zaštite, planirana su sredstva u iznosu od 16,4 miliona KM.
Na poziciji Transfer Fondu dječije zaštite, planiran je iznos od 45,0 miliona KM, a odnosi se na finansiranje prava iz Zakona o dječijoj zaštiti. Pored toga, planiran je i Transfer Fondu dječije zaštite u iznosu od 0,9 miliona KM za finansiranje prava pronatalitetnog dodatka koji ostvaruje majka sa prebivalištem u Republici Srpskoj za svako trećerođeno i četvororođeno dijete, bez obzira na materijalni status porodice i mjesto rođenja djeteta. 
U okviru ove grupe rashoda planiran je i Transfer Fondu solidarnosti za dijagnostiku i liječenje oboljenja, stanja i povreda djece u inostranstvu, u iznosu od 0,6 miliona KM, u skladu sa članom 6. Zakona o Fondu solidarnosti za dijagnostiku i liječenje oboljenja, stanja i povreda djece u inostranstvu, kojim je definisano i da Fond prikuplja sredstva iz budžeta Republike Srpske, u iznosu od 0,025% ostvarenih poreskih i neporeskih prihoda u prethodnoj fiskalnoj godini, umanjenih za iznos doprinosa za socijalno osiguranje. 
U okviru ove grupe rashoda planiran je dio sredstava po osnovu Programa socijalnog zbrinjavanja radnika koji se uplaćuje Zavodu za zapošljavanje Republike Srpske, u iznosu od 
0,1 miliona KM, od ukupno 6,1 miliona KM koja su planirana za navedeni Program, u skladu sa pravilima knjigovodstvenog evideniranja. 
U okviru ove grupe rashoda na fondu 02 nisu planirana sredstva.

Transferi unutar iste jedinice vlasti Rebalansom budžeta za 2024. godinu iznose 98,5 miliona KM, što predstavlja uvećanje od 40,8 miliona KM, u odnosu na sredstva planirana Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu. 
Planirano uvećanje je u najvećoj mjeri rezultat planiranja dodatnih sredstava u okviru Ostale budžetske potrošnje, a odnosi se na Javne investicije, u iznosu od 11,1 miliona KM, te transfer Fondu solidarnosti Republike Srpske, u iznosu od 8,4 miliona KM. Takođe, planirana su dodatna sredstva Agenciji za informaciono - komunikacione tehnologije Republike Srpske za stvaranje otvorenog, pouzdanog i sigurnog kibernetičkog okruženja, odnosno za nabavku kompleks hardvera i softvera za sajber bezbjednost, u iznosu od 8,5 miliona KM.
U okviru Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede planirana su sredstva u iznosu od 7,8 miliona KM za subvencije poljoprivrednicima u iznosu od 60% od potrebnih sredstava za nabavku traktora Belarus, te dodatna sredstva JU „Vode Republike Srpske“, u iznosu od 4,1 miliona KM.
U okviru ove grupe rashoda planiran je dio sredstava po osnovu Programa socijalnog zbrinjavanja radnika, u iznosu od 6,0 miliona KM, od ukupno 6,1 milion KM, koja su planirana za navedeni Program. 
U okviru ove grupe rashoda na fondu 02 planirana su sredstva u iznosu od 0,1 miliona KM.

Izdaci za nefinansijsku imovinu Rebalansom budžeta za 2024. godinu iznose 167,7 miliona KM, što predstavlja uvećanje od 5,1 miliona KM, odnosno 3,1% u odnosu na sredstva planirana Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu. 
Planirano uvećanje je u najvećoj mjeri rezultat uvećanja ove vrste izdataka u okviru Ministarstva prosvjete i kulture, u iznosu od 1,6 miliona KM za nastavak Projekta „Opremanje vaspitno - obrazovnih ustanova računarskom opremom i softverom u Republici Srpskoj“, te u okviru Ministarstva unutrašnjih poslova, u iznosu od 1,5 miliona KM i Ministarstva finansija, u iznosu od 1,7 miliona KM.
U okviru ove grupe rashoda na fondu 02 planirana su sredstva u iznosu od 25,8 miliona KM, od toga u okviru Republičke uprave civilne zaštite 9,6 miliona KM, Ministarstva unutrašnjih poslova 0,9 miliona KM, Kazneno - popravnog zavoda Banja Luka 0,7 miliona KM, Kazneno - popravnog zavoda Foča 1,5 miliona KM, Kazneno - popravnog zavoda Bijeljina 0,4 miliona KM, Kazneno - popravnog zavoda Istočno Sarajevo 1,4 miliona KM, Univerziteta u Banjoj Luci 2,5 miliona KM i Univerziteta u Istočnom Sarajevu 3,2 miliona KM.

Izdaci za finansijsku imovinu Rebalansom budžeta za 2024. godinu iznose 26,7 miliona KM, što predstavlja uvećanje od 26,3 miliona KM, u odnosu na sredstva planirana Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu. 
U okviru ove grupe rashoda na fondu 02 nisu planirana sredstva.

Izdaci za otplatu dugova Rebalansom budžeta za 2024. godinu iznose 826,6 miliona KM, što predstavlja uvećanje od 4,7 miliona KM, odnosno 0,6% u odnosu na sredstva planirana Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu. Projekcija ovih izdataka je u skladu sa planom otplate ino i unutrašnjeg zaduženja, ažuriranog plana povlačenja sredstava po investicionim kreditima u 2024. godini, planiranog finansiranja Budžeta Republike Srpske za 2024. godinu, kalendara emisija dugoročnih obveznica, te očekivanog kretanja kamatnih stopa i deviznih kurseva u narednom periodu. 
U okviru ove grupe rashoda na fondu 02 planirana su sredstva u iznosu od 10.000 KM.

Ostali izdaci Rebalansom budžeta za 2024. godinu iznose 77,2 miliona KM, što predstavlja uvećanje od 24,8 miliona KM, odnosno 47,5% u odnosu na sredstva planirana Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu. 
U okviru ove grupe izdataka planirana su sredstva za evidentiranje izdataka po osnovu poreza na dodatu vrijednost, izdataka za otplatu neizmirenih obaveza iz ranijih godina, izdataka po osnovu povrata poreza na dohodak i povrata javnih prihoda, kao i ostalih izdataka iz transakcija sa drugim jedinicama vlasti. 
U okviru ove grupe izdataka prikazani su ostali izdaci iz transakcija sa drugim jedinicama vlasti, u iznosu od 27,5 miliona KM, koji se odnose na bolovanja preko 30 dana i porodiljsko odsustvo i refundiraju se od fondova obaveznog socijalnog osiguranja. 
U okviru ove grupe rashoda na fondu 02 planirana su sredstva u iznosu od 89,9 miliona KM. Najveći iznos sredstava, odnosno 86,8 miliona KM, odnosi se na sredstva koja po osnovu prikupljenih depozita koriste osnovni sudovi, okružni sudovi i okružni privredni sudovi, u skladu sa propisima iz ove oblasti.
Budžetska rezerva Rebalansom budžeta za 2024. godinu iznosi 2,8 miliona KM, što je u skladu sa članom 44. Zakona o budžetskom sistemu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 121/12, 52/14, 103/15 i 15/16), kojim je definisano da se budžetska rezerva planira u iznosu do 2,5% od ukupno planiranih budžetskih prihoda umanjenih za planirane grantove za tekuću fiskalnu godinu.

FINANSIRANjE
Finansiranje planirano u Rebalansu budžeta za 2024. godinu sastoji se od primitaka od zaduživanja i primitaka od finansijske imovine.
Primici od zaduživanja
Primici od zaduživanja planirani u Rebalansu budžeta Republike Srpske za 2024. godinu iznose 908,5 miliona KM, što je za 44,0 miliona KM niže u odnosu na primitke od zaduživanja planirane u Budžetu Republike Srpske za 2024. godinu, kada su isti iznosili 952,5 miliona KM.
Primici od zaduživanja planirani Rebalansom budžeta za 2024. godinu razlikuju se u odnosu na plan  Budžeta za 2024. godinu u sljedećem:
(1)     primici od dugoročnog zaduživanja niži su za 155,5 miliona KM i iznose 797,0 miliona KM, pri čemu su primici od dugoročnog zaduživanja na domaćem tržištu viši za 84,1 miliona KM i iznose 225,8 miliona KM, dok su primici od dugoročnog zaduživanja na inostranom tržištu niži za 239,6 miliona KM i iznose 571,2 miliona KM,
(2)     primici od kratkoročnog zaduživanja, putem izdavanja trezorskih zapisa, viši su za 94,1 miliona KM koliko i iznose u Rebalansu budžeta za 2024. godinu, dok je budžetom za 2024. godinu bilo planirano 0,00 odnosno da kratkoročni dug bude u cijelosti izmiren u toku godine,
(3)     primici od zaduživanja kod drugih budžetskih korisnika iste jedinice vlasti viši su za 17,4 miliona KM koliko i iznose u Rebalansu budžeta za 2024. godinu, dok budžetom za 2024. godinu nisu bili planirani.
Primici od finansijske imovine 
Primici od finansijske imovine planirani Rebalansom budžeta za 2024. godinu iznose 85,2 miliona KM, što je za 3,2 miliona KM niže u odnosu na plan  Budžeta za 2024. godinu, kada su ovi primici iznosili 88,4 miliona KM, i to:
(1)     primici od finansijske imovine niži su za 2,3 miliona KM i iznose 80,6 miliona KM,  
(2)     primici od finansijske imovine iz transakcija sa drugim jedinicama vlasti niži su za 1,0 miliona KM i iznose 4,5 miliona KM.

REFUNDACIJE
Refundacije po osnovu spoljnog indirektnog zaduženja planirane u Rebalansu budžeta Republike Srpske za 2024. godinu iznose 108,6 miliona KM i niže su za 6,7 miliona KM od plana korištenog u svrhu izrade Budžeta Republike Srpske za 2024. godinu. U plan Rebalansa budžeta za 2024. godinu  uključene su i refundacije po osnovu kredita JP Putevi Republike Srpske i Željeznice Republike Srpske, te ukupan iznos potraživanja od pomenutih krajnjih korisnika koja dospijevaju na naplatu u 2024. godini iznose 17,6 miliona KM. 
Refundacije po osnovu unutrašnjeg indirektnog zaduženja planirane u Rebalansu budžeta za 2024. godinu iznose 0,3 miliona KM i ne razlikuju se od plana Budžeta za 2024. godinu, a odnose se na potraživanja po osnovu indirektnog zaduženja za račun Javnog Fonda dječije zaštite Republike Srpske.

UKUPNI BUDžETSKI RASHODI I IZDACI

Ukupni budžetski rashodi i izdaci, uključujući i otplatu dugova za 2024. godinu, iznose 5.810,0 miliona KM, što predstavlja uvećanje od 75,0 miliona KM, odnosno 1,3%  u odnosu na sredstva planirana Budžetom Republike Srpske za 2024. godinu, dok ukupni budžetski rashodi i izdaci planirani na fondu 02 iznose 309,4 miliona KM.

VI    RAZLOG ZA RANIJE STUPANjE NA SNAGU ODLUKE O USVAJANjU REBALANSA BUDžETA

Članom 109. Ustava Republike Srpske propisano je da zakoni i drugi opšti akti stupaju na snagu najranije osmog dana od dana objavljivanja, a da mogu stupiti na snagu ranije u naročito opravdanim okolnostima. 
Usvajanje Odluke o Rebalansu budžeta i njeno ranije stupanje na snagu potrebno je u cilju stvaranja preduslova za finansiranje funkcija budžetskih korisnika, izvršavanje njihovih zadataka, kao i omogućavanja izmirenja obaveza u skladu sa dinamikom njihovog dospjeća i realizacije mjera koje su proistekle iz zakonskih i podzakonskih akata u toku godine.

VII    EKONOMSKA OPRAVDANOST DONOŠENjA REBALANSA BUDžETAZa realizaciju Prijedloga rebalansa

 Budžeta Republike Srpske za 2024. godinu obezbijeđena su sredstva na fondu 01, u iznosu od 5.810,0 miliona KM, a na fondu 02, u iznosu od 309,4 miliona KM.

Ovdje možete pogledati kompletan Rebalans budžeta.