NASA potvrdila 6.000 egzoplaneta u kosmičkoj potrazi za životom

Era egzoplaneta počela je 1992. godine, kada su naučnici otkrili dvije planete u orbiti oko pulsara.

Samo tri godine kasnije, usledilo je prvo otkriće planeta oko zvezde glavnog niza, kojoj pripada i naše Sunce.

Sa NASA-inim misijama Kepler i TESS, tempo otkrivanja egzoplaneta se dramatično ubrzao.

Do 2015. godine, Kepler je otkrio svoju 1.000. egzoplanetu, a samo u 2016. godini dodato ih je skoro 1.500. U martu 2022. godine, broj egzoplaneta je premašio 5.000.

Pronalaženje egzoplaneta je izuzetno težak proces.

Zvezde često zasenčavaju svoje slabe signale, a ogromne kosmičke udaljenosti čine otkrivanje još težim.

Uprkos tome, otkriveni su neobični svetovi koji ne postoje u Sunčevom sistemu: vrući Јupiteri koji kruže oko zvezda za nekoliko dana, planete sa ultrakratkim orbitama koje kruže oko svoje zvezde za samo nekoliko sati i plimski zaključani svetovi oko svojih matičnih zvijezda, podijeljeni između vatre i leda.

Za neke, astronomi su naveli da možda gvožđe pada kao kiša ili ostaje rastopljeno; dok su drugi lagani kao stiropor ili prekriveni okeanima.

Više od puke statistike

Početkom 1990-ih počela je potraga za planetama van Sunčevog sistema, a nedavno je NASA objavila da trenutno imamo čak 6.000 egzoplaneta otkrivenih u arhivi, sa mnogim mogućim novim kandidatima.

Egzoplanetarna nauka nije samo statistika, već i razumijevanje porijekla i uslova pogodnih za život.

Svaka od različitih vrsta planeta koje otkrivamo daje nam informacije o uslovima pod kojima se planete mogu formirati i, na kraju krajeva, koliko su česte planete slične Zemlji i gde bi trebalo da ih tražimo.

Ako želimo da saznamo da li smo sami u univerzumu, sva ova znanja su neophodna, rekla je za Univers Tudej Don Gelino, šefica NASA-inog Programa za istraživanje egzoplaneta.

Većina egzoplaneta je zapravo otkrivena indirektno.

Metod tranzita, koji su koristili Kepler i TESS, odgovoran je za skoro 4.500 otkrića.

Sledi metod detekcije radijalne brzine sa oko 1.140 otkrića egzoplaneta.

Druge metode uključuju astrometriju, gravitaciono sočivo i retko direktno snimanje, od kojih je svaka otkrila manje od 100 planeta, ali koje omogućavaju analizu atmosfera. Potvrđivanje egzoplaneta je dugoročan proces.

U julu 2025. godine, TESS je predstavio 7.655 kandidata, od kojih je potvrđeno nešto više od 600.

Zaista nam je potrebna saradnja cijele zajednice ako želimo da maksimiziramo naša ulaganja u misije koje proizvode kandidate za egzoplanete, rekla je Aurora Keseli, zamjenik menadžera za nauku za NASA-inu arhivu egzoplaneta u IPAC-u.

Predstojeći svemirski teleskop PLATO ESA-e (2026), NASA-ina opservatorija za naseljive svetove i predstojeći kineski teleskop Zemlja 2.0 (2028) će još više pogurati istraživanje.

Krajnji cilj ostaje jasan, otkriti planete slične Zemlji i jednog dana pronaći znake života.