Federalni penzioni fond duguje Srpskoj 1,5 milijardu KM

Federalni zavod PIO/MIO duguje Republici Srpskoj 1,53 milijarde maraka po osnovu isplate penzija korisnicima koji su to pravo ostvarili na teritoriji FBiH do kraja aprila 1992. godine, a čak 31.617 penzionera nije dočekalo da im drugi entitet isplaćuje penziju koju su tamo i zaradili.

U Fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje (PIO) RS kazali su da od aprila 2005. godine, odnosno od kada je podnesena tužba protiv Federalnog zavoda MIO/PIO radi preuzimanja prijeratnih korisnika, zaključno sa 31. julom za ovu kategoriju korisnika isplaćeno ukupno 1.536.309.299,55 KM.

- Nastavljamo da isplaćujemo penzije za navedene korisnike. U trenutku podnošenja tužbe 2005. godine Fond je isplaćivao penziju za 38.000 prijeratnih korisnika, a prema posljednjim podacima za jul 2025. godine, evidentirano je 6.383 korisnika po ovom osnovu - kazali su "Glasu" u Fondu PIO.

Podsjetili su i da je Fond PIO 2005. godine podnio tužbu u vezi sa ovim pitanjem i u okviru svoje nadležnosti preduzeo sve potrebne aktivnosti.

- Tokom proteklog perioda predmet je postupao pred više različitih sudova, pri čemu je nekoliko puta dolazilo do ustupanja i vraćanja predmeta između pojedinih instanci. U jednom periodu u postupku je odlučivao i Ustavni sud BiH, koji je utvrdio da se ovo pitanje rješava u okviru redovnog sudskog sistema, nakon čega je predmet usmjeren na dalje postupanje pred Opštinskim sudom u Sarajevu - kazali su "Glasu" u Fondu PIO Republike Srpske i naglasili da ostaju dosljedni u zaštiti interesa svojih korisnika, postupajući u skladu sa zakonom.

Ekonomisti navode da i ovaj slučaj pokazuje koliko je BiH apsurdna zemlja.

- Nepravedan je odnos prema Republici Srpskoj u ovom slučaju. Sa druge strane, kada su u pitanju izmišljeni zakoni i odluke stranaca, oni se primjenjuju u BiH ekspresno. A ovdje, u ovom slučaju ignoriše se i Evropski sud za ljudska prava koji je rekao da griješe. Sve to govori u prilog nefunkcionalnoj državi koja nažalost iz dana u dan pokazuje da sve manje ima perspektivu - kazao je "Glasu" ekonomista Aleksandar Ljuboja.

Stav i nadležnih institucija u Republici Srpskoj je takav da bi penzioneri koji su do 1992. godine ostvarili penziju na teritoriji FBiH trebalo tamo da je i ostvaruju. Međutim, već dvije decenije situacija je sasvim drugačija, odnosno teret svega podnosi Republika Srpska.

- To što su ti ljudi došli da žive na teritoriju Republike Srpske ne bi trebalo da predstavlja nikakav problem. Naravno, ne bi nigdje, osim kod nas. Penzija bi trebalo da bude poslata iz područja gdje je i zarađena. Neko ko radi u Njemačkoj i vrati se u Banjaluku na kraju, njemu Njemačka šalje penziju - navodi sagovornik "Glasa".

Takođe u više navrata zvaničnici Srpske tražili su da ono što je Srpska isplatila po ovom osnovu FBiH treba da joj i plati.

- Institucije Republike Srpske svojim građanima ispatile su te penzije, iako je to bila obaveza FBiH. Vratite nam ta sredstva i onda pričajte ko je bolji - poručili su u više navrata republički zvaničnici.

Strazbur: Prekršena prava

Evropski sud za ljudska prava u Strazburu presudio je u korist nekoliko korisnika koji su podnosili zahtjeve da im isplata penzija bude obavljana preko Federalnog zavoda PIO/MIO, gdje su i ostvarili pravo na penziju do aprila 1992. godine. Takva odluka donesena je u slučaju Mlađena Šekerovića i Anke Pašalić koji su u domaćem pravosuđu nailazili na odbijanje njihovog zahtjeva da im bude uspostavljena penzija tamo gdje su je i zaradili. Nakon što su iscrpili sve pravosudne instance u BiH, presudu su dobili u Strazburu još davne 2011. godine.

Istu presudu u Strazburu dobio i Duško Karanović 2007. godine, što pokazuje da Evropski sud za ljudska prava potvrđuje princip da se isplata penzija mora obavljati tamo gdje se pravo na nju ostvari. Evropski sud za ljudska prava je u predmetu "Duško Karanović" ukazao na diskriminaciju te naložio da budu preduzete mjere da do toga više ne dolazi.