Stručni skup u Banjaluci: Savremena mehanizacija ključ za opstanak šumarstva Srpske

U amfiteatru Šumarskog fakulteta u Banjaluci, 11. decembra 2025. godine, održan je stručni skup na temu primjene savremene mehanizacije u šumarstvu Republike Srpske, u organizaciji Udruženja šumarskih inženjera i tehničara Republike Srpske.

Skup je okupio predstavnike šumskih gazdinstava JPŠ „Šume Republike Srpske“ a.d. Sokolac, Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, Centra za životnu sredinu, Privredne komore Republike Srpske, predstavnike Udruženja izvođača radova u šumarstvu, kao i akademsku zajednicu.

Nakon uvodne riječi i pozdravnog obraćanja dekana Šumarskog fakulteta, prof. dr Vojislava Dukića i Predsjednika Udruženja inženjera i tehničara Republike Srpske dr Srđana Dražića, učesnicima su predstavljene stručne prezentacije koje su obuhvatile Tehničko-tehnološku tipizaciju terena, upotrebu dronova u savremenom šumarstvu, značaj i primjenu žičano - užetnih sistema, te analizu stanja proizvodnje u šumarstvu Republike Srpske sa posebnim osvrtom na ključne izazove i moguća rješenja.

Poseban akcenat u diskusiji stavljen je na neophodnost uvođenja savremene mehanizacije – harvestera, forvardera, šumskih žičara i dronova – kao jednog od važnih preduslova za povećanje efikasnosti, bezbjednosti rada i održivosti šumarske proizvodnje. Istovremeno, ukazano je na ozbiljne strukturne probleme sa kojima se šumarstvo Republike Srpske suočava već duži niz godina.

Analize predstavljene na skupu pokazuju da je u posljednjih šest godina evidentan kontinuiran pad proizvodnje šumskih drvnih sortimenata, kako u državnim, tako i u privatnim šumama. Prosječna realizacija planirane proizvodnje u okviru JPŠ „Šume Republike Srpske“ iznosila je oko 90%, što na godišnjem nivou znači nerealizovan prihod od približno 25 miliona KM, odnosno oko 150 miliona KM u šestogodišnjem periodu. Kao ključni uzroci navedeni su nedostatak adekvatne radne snage (sjekača, traktorista te stručno tehničkog kadra), složeni postupci javnih nabavki, nedostaci zakonske regulative, vremenske neprilike, tržišni poremećaji, zastarjela mehanizacija i niska cijena sirovine.

Posljedice ovakvog stanja daleko prevazilaze okvir šumarske proizvodnje. One se ogledaju u narušenoj finansijskoj stabilnosti javnog preduzeća, smanjenoj aktivnosti drvoprerađivačkog sektora, odlivu radne snage, padu interesovanja za šumarska zanimanja i negativnim demografskim procesima u lokalnim zajednicama koje egzistencijalno zavise od šumarstva. Procijenjeno je da je sektor prerade drveta i proizvodnje namještaja, zbog manjka sirovine, u posmatranom periodu ostvario oko 500 miliona KM manje prihoda, što predstavlja značajan udar na ukupnu privredu Republike Srpske.

Učesnici skupa saglasni su da rješenja moraju biti sistemska i hitna. Kao prioriteti istaknuti su adekvatno nagrađivanje radnika u šumarstvu, uvođenje savremene mehanizacije, subvencije za proizvodnju i nabavku opreme, stimulisanje izvođača i drvoprerađivača, unapređenje zaštite na radu, stipendiranje i promocija šumarskih zanimanja, te izmjene zakonskih i podzakonskih akata radi bržeg prilagođavanja tržišnim uslovima.

Zaključak skupa jasan je i nedvosmislen: bez zajedničkog djelovanja nadležnih institucija, stručne javnosti, privrede i obrazovnog sistema, nije moguće zaustaviti negativne trendove u šumarstvu. Savremena mehanizacija, ulaganje u ljudske resurse i uređen institucionalni okvir predstavljaju ključ za očuvanje šumarske struke i održivi razvoj šumarstva, kao jedne od strateških grana privrede Republike Srpske.