Mađarska preuzima NIS uz Trampov blagoslov?

Naftna industrija Srbije (NIS) mogla bi uskoro dobiti novog upravitelja – mađarski MOL, što bi, prema ocjenama analitičara, moglo predstavljati kompromis prihvatljiv i za Sjedinjene Američke Države i za Rusiju.

Ovu mogućnost iznio je za Biznis.rs stručnjak za razvoj i investicije Mahmud Bušatlija, koji smatra da bi takav aranžman bio moguć, ali samo ako se realizuje profesionalno i uz političku podršku s obje strane.

Naftna industrija Srbije (NIS) zaustavila je proces prodaje svojih zavisnih preduzeća u regiji nakon što su američke sankcije pogodile kompanije povezane s ruskim energetskim sektorom.

– Amerikanci nisu ograničili Mađarsku: ostavili su joj mogućnost trgovine ruskom naftom i gasom. I Rusija i SAD vjerovatno bi prihvatile da MOL upravlja NIS-om, bez promjene vlasničke strukture. Ali bez ozbiljnog tima i profesionalnog pristupa, to nije izvodivo – kazao je Bušatlija.

Tramp odobrio izuzeće Mađarskoj

Predsjednik SAD Donald Trump odobrio je Mađarskoj jednogodišnje izuzeće od američkih sankcija za kupovinu ruske nafte i gasa, što je potvrdila Bijela kuća nakon susreta Trumpa i mađarskog premijera Viktora Orbana u Vašingtonu.

Time je Budimpešti omogućeno da nastavi uvoz energenata iz Rusije, uprkos zabranama koje su pogodile druge evropske države. Orban je ranije upozorio da bi potpuni prekid uvoza „bacio mađarsku ekonomiju na koljena“.

Za Mađarsku je ovo ogroman ekonomski predah, ali istovremeno izaziva pitanja o dosljednosti američke politike sankcija, jer bi popuštanje saveznicima moglo oslabiti globalni efekat pritiska na Moskvu.

Energetska povezanost i politička računica

Bušatlija smatra da Tramp ima “pragmatičan, poslovni pristup” prema Mađarskoj i Rusiji.

– Tramp se vodi logikom biznismena, a ne političara. Odnosi između Rusije i Mađarske u energetici su značajni, i ovo izuzeće pomaže smirivanju tenzija. Time je Trump osigurao most prema Moskvi i otvorio prostor da se odnosi stabilizuju kroz saradnju s Orbanom – objašnjava Bušatlija.

NIS pod sankcijama – “Srbija zakasnila”

Naftna industrija Srbije (NIS) se od 9. oktobra nalazi pod američkim sankcijama zbog većinskog ruskog vlasništva (51%).

Bušatlija upozorava da je Srbija zakasnila s reakcijom.

– Od početka godine ponašamo se kao da američke stavove ne uzimamo ozbiljno. Umjesto da ranije predložimo model po kojem bi neka neutralna firma upravljala NIS-om bez promjene vlasništva, mi smo čekali da rokovi isteknu. Sada je Mađarska vjerovatno jedini izlaz – rekao je.

Prema njegovim riječima, MOL bi mogao preuzeti operativno upravljanje NIS-om, dok bi vlasnička struktura ostala ista – što bi zadovoljilo i Vašington i Moskvu.